Technologie, AI en de toekomst: mijn zorgen over een wereld zonder ethiek

Mijn liefde voor technologie zit diep. Al van jongs af aan was ik gefascineerd door hoe dingen werkten. Elektronisch speelgoed, spelcomputers – niets was veilig. Alles werd uit elkaar geschroefd, en mijn bureau was standaard een slagveld van onderdelen. Het was dan ook geen verrassing dat ik uiteindelijk in de tech belandde, ook al was de weg ernaartoe niet zonder omwegen.

Als puber was ik onzeker over alles wat op me afkwam. Ik probeerde van alles: eerst werken in de detailhandel, daarna de hotelschool, om uiteindelijk toch mijn roeping te vinden op een van de eerste ICT-scholen van Nederland. Dat betekende wel verhuizen van Arnhem naar Haarlem, maar de keuze voelde goed. Een hele school gewijd aan computers – dat bestond dus echt! Het was alsof ik eindelijk mijn plek had gevonden.

De opleiding ging me makkelijk af, soms zelfs te makkelijk. Medestudenten konden zich eraan ergeren dat ik zonder al te veel moeite hoge cijfers haalde, terwijl zij worstelden. Ik herinner me nog hoe ik vanaf mijn laptop in de aula op hun computers inlogde om hen te helpen bij toetsen. Misschien een beetje ondeugend, maar het voelde logisch om elkaar zo te ondersteunen – zeker als het lesmateriaal nog niet eens klaar was. Het waren mooie tijden.

De journalistiek in

Tijdens die opleiding ontdekte ik echter een nieuwe passie: journalistiek. Specifiek techjournalistiek, gericht op gadgets, games en IT – zowel voor de zakelijke markt als consumenten. Via IDG en later VNU vond ik mijn weg naar Reshift. Elke keer dat een artikel van mij werd gepubliceerd, voelde dat als een overwinning. En als ik op de cover stond? Dat was de ultieme kroon op mijn werk. Het testen van de nieuwste gadgets, experimenteren met software en het sparren met ontwikkelaars en PR-bureaus maakte mijn werk enorm leuk.

Ik was altijd de eerste die een gelekte versie van een nieuw besturingssysteem installeerde. Perspresentaties van Microsoft? Ik was erbij, al heb ik helaas nooit Bill Gates mogen zien spreken. Steve Ballmer wel, en dat was indrukwekkend. Na zo’n presentatie heerlijk eten en vervolgens naar huis met een tas vol nieuwe software om te testen – het was de droom. Windows XP, 7, 8, 10: ik heb ze allemaal langs zien komen als professional. Al zat ik als kind al met een Crazy Bytes-disc de bèta van Windows 98 op de computer van mijn ouders te installeren – dat waren mooie tijden, vooral voor mijn ouders.

Toch voelt de techwereld tegenwoordig anders. De passie voor goede producten lijkt steeds meer te verdwijnen, vervangen door een focus op winst en macht. Het gaat niet meer om gebruikers de beste ervaring te bieden, maar om aandeelhouders tevreden te stellen. Neem Google, dat adblockers probeert uit te roeien met onethische trucs. Of Microsoft, dat nog steeds weigert oudere systemen te ondersteunen. En nu, met het einde van Windows 10-ondersteuning in zicht, zie ik een cybercrime-ramp aankomen. Miljoenen mensen worden gedwongen nieuwe hardware te kopen, en dat is niet alleen slecht voor hun portemonnee, maar ook voor het milieu.

De opkomst van AI

En dan is er AI. Begrijp me niet verkeerd, ik ben dankbaar voor wat AI me biedt. Als iemand met dyslexie is het een enorme uitkomst. Artikelen schrijven kost me normaal veel tijd: eerst alles eruit gooien, dan tientallen keren herschrijven en vaak laten nalezen. Met AI kan ik mijn stuk schrijven zoals ik gewend ben, het door de tool laten corrigeren en het daarna nog een keer doornemen. Het heeft mijn werk aanzienlijk gemakkelijker gemaakt.

Maar ik zie ook hoe AI wordt misbruikt. Kijk bijvoorbeeld naar de blogwereld: er verschijnen overal sites met willekeurige namen en volledig AI-gegenereerde content. Deze blogs scoren hoog in zoekresultaten, zonder enige menselijke inbreng. Geen journalist die feiten checkt, geen persoonlijke noot – alleen algoritmes die teksten spuwen. Voor iemand zoals ik, die blogt vanuit passie, voelt dat als een aanval op wat blogs ooit uniek maakte.

Hetzelfde zie je in de muziekindustrie. AI genereert duizenden liedjes per dag, die vervolgens via bots in afspeellijsten worden gepusht. Hierdoor raken echte artiesten ondergesneeuwd. Begrijp me niet verkeerd: ik gebruik AI ook voor muziek, maar op een creatieve manier. Ik schrijf de teksten, bedenk een concept en gebruik AI om mijn ideeën vorm te geven. Het is een hobby, iets persoonlijks. Maar anderen gebruiken het puur om snel geld te verdienen, en dat schaadt de hele industrie.

De prijs van vooruitgang

De snelle veranderingen in de techwereld voelen steeds vaker ongemakkelijk. Vroeger hoorde je bij elke nieuwe Windows-versie de bekende klachten – dat was normaal. Maar nu lijken de problemen fundamenteler. Grote bedrijven dwingen gebruikers in een richting die vooral hen zelf ten goede komt. Mijn oude computers, die ik altijd doorgaf aan vrienden of familie, kunnen niet meer mee. Mensen in mijn omgeving moeten nu nieuwe hardware kopen, terwijl we allemaal weten dat grondstoffen steeds schaarser worden.

En dan krijg ik te horen dat ik “oud” word en tegen verandering ben. Maar dat is het niet. Het gaat mij niet om de verandering zelf – ik omarm innovatie. Het probleem zit in de ethiek. Bedrijven gebruiken hun macht om ons afhankelijk te maken, en als we eenmaal vastzitten, worden we maximaal uitgeknepen.

Zorgen voor de toekomst

Ik ben altijd iemand geweest die vooruit kon kijken, die een visie had over de richting waarin we gaan. Maar nu voel ik me stuurloos. De wereld na corona lijkt alle ethiek te hebben verloren. Of het nu om AI, big tech of cybercrime gaat, ik weet niet meer wat ik kan verwachten. Misschien biedt een van de boeken die ik met kerst kreeg (Morele Ambitie of Omringd door Idioten en Leugenaars), me wat perspectief. Maar voor nu voelt het alsof ik dobber zonder koers.

Wat ik wel weet, is dat we kritisch moeten blijven. Technologische vooruitgang is prachtig, maar laten we niet vergeten waar het uiteindelijk om draait: mensen. Hopelijk komt die balans terug. Tot die tijd blijft mijn passie voor tech bestaan, ondanks de zorgen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *