Het medialandschap verschuift in een tempo dat veel journalisten nauwelijks kunnen bijbenen. Steeds meer kranten, magazines en websites verdwijnen en maken plaats voor korte video’s die vooral zijn bedoeld om je brein een snelle dopamineshot te geven. Lezen? Daar heeft bijna niemand nog de rust voor. Met de komst van AI is die trend alleen maar sterker geworden.
AI en Reddit als bron van waarheid
Kinderen én volwassenen stellen hun vragen tegenwoordig aan een chatbot, in plaats van een krant open te slaan. Wat mij zorgen baart, is dat die AI’s nauwelijks nog gevoed worden met journalistieke bronnen. Onderzoek laat zien dat de trainingsdata voor AI voornamelijk afkomstig is van Reddit en soortgelijke platforms. Het aandeel zorgvuldig geredigeerde stukken van professionele journalisten wordt steeds kleiner.
Het gevolg: de nieuwsvoorziening van morgen rust grotendeels op de meningen, emoties en soms zelfs complotten van online communities. Waar blijft dan de neutrale, betrouwbare stem?
Van opvoeden naar entertainen
Ik heb het zelf meegemaakt. Ooit schreef ik om de lezer te informeren, te verdiepen en soms zelfs een beetje op te voeden. Gaandeweg verschoof de focus: wat trekt clicks? Wat verkoopt advertenties?
Artikelen werden steeds korter: van 800 woorden naar 400. Er kwamen meer foto’s en video’s bij en waarvoor de schrijver overigens niets extra’s kreeg. Waar ik vijftien jaar geleden nog 56 cent per woord verdiende, zakte dat naar 32 cent. En uiteindelijk werd een review gewoon een projectprijs van €50. Voor dat bedrag moet je mailen, regelen, testen, schrijven en corrigeren. Het resultaat: recensies die steeds meer op reclamefolders lijken.
Influencers als gids, journalisten als vijand
Tegelijkertijd nam de macht van influencers toe. Jongeren vertrouwen liever op iemand die op TikTok een anti-puistenmiddel promoot, dan op een krant die waarschuwt voor kwakzalverij. De influencer wordt gezien als een vriend, de journalist als vijand.
De ironie is dat we dit deels aan onszelf te danken hebben. Journalisten die nieuws gingen ‘maken’ in plaats van vinden, of die alleen nog maar schreven voor clicks, hebben de geloofwaardigheid van het vak uitgehold.
Wat blijft er over?
AI neemt het stokje over. Sneller, goedkoper, oppervlakkiger. Maar zonder de diepgravende journalistiek die ooit de ruggengraat van onze democratie vormde. Wat blijft er dan over? Een generatie die haar wereldbeeld baseert op trends, likes en algoritmes.
Ik ben bang voor de toekomst van het vak. Toch blijf ik schrijven. Hier, op mijn eigen blogs, al is het misschien straks voor een lezerspubliek van nul. Want zolang iemand nog de moeite neemt om woorden te lezen, blijft er hoop dat journalistiek, de echte en betrouwbare, niet helemaal uitsterft.
Geef een reactie